Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2020

Γιώργης Βαρλάμος (1922-2013): Χαράκτης-Ζωγράφος

Ο Γιώργος Βαρλάμος γεννήθηκε το 1922 στην Πάρο από πατέρα Κουμιώτη και μητέρα Τηνιακιά.Απεβίωσε την 14η Σεπτεμβρίου 2013 στην Αθήνα.
Σπούδασε στην ΑΣΚΤ ζωγραφική με δάσκαλους τους Ο. Αργυρό και Κ. Παρθένη, και χαρακτική (1942-1947) με δάσκαλο το Γ. Κεφφαληνό. Συνέχισε, με τη βοήθεια υποτροφίας, τις σπουδές του στο Παρίσι, στην Ecole dew Beaux-Arts ζωγραφική κοντά στους R. Cami, J.-E. Bersier και H. G. Adam (1951-1952) και στο College Technique Estienne χαρακτική, με δάσκαλους τους G. L. Prost και R. Cottet (1958-1961), όπου και ειδικεύτηκε στην τέχνη του βιβλίου και ιδιαίτερα στη χάραξη γραμματοσήμων.

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα συνεργάστηκε με το Γ. Κεφαλληνό στην έκδοση Δέκα Λευκαί Λήκυθοι του Μουσείου Αθηνών (1953-1956). Κρατώντας πολύ υψηλό επίπεδο τεχνικής, κατορθώνει έγκαιρα να αποφύγει την πίεση των κατακτήσεων του δασκάλου του και να προχωρήσει σ’ένα περισσότερο προσωπικό δρόμο.

Ο Βαρλάμος με ιδιαίτερη προτίμηση στην ξυλογραφία, έχει δώσει έργα που αναφέρονται σε όλες τις θεματογραφικές περιοχές και διακρίνονται για την πληρότητα και την εκφραστική τους δύναμη. Η χαρακτική του χαρακτηρίζεται για την ευκρίνεια και την τιμιότητα της εργασίας, την αμεσότητα και την ποιότητα των διατυπώσεών του. Σε χαρακτηριστικά έργα του χρησιμοποιεί πλήθος λεπτές γραμμές που δίνουν συχνά την εντύπωση μίας μικρογραφικής διαπραγμάτευσης, ενώ οι προσπάθειές του που αναφέρονται στο φυσικό χώρο διακρίνονται για μία καθαρά ποιητική φωνή, που βασίζεται στις αρμονικές μεταβάσεις από το άσπρο στο μαύρο.

Ανάλογα στοιχεία έχουμε και στην ζωγραφική του, στην οποία διαφαίνονται τόσο η επίδραση του Κ. Παρθένη όσο και του P. Cezanne. Έδωσε σειρές έργων με τοπία (Μετέωρα) και θέματα από το φυτικό κόσμο, με υλικά κυρίως ακρυλικά και ακουαρέλες. Χωρίς να θυσιάζει τα αντικειμενικά στοιχεία της οπτικής πραγματικότητας, δεν περιορίζεται στην απλή μεταφορά τους στη ζωγραφική επιφάνεια, αλλά σε μια μετάφρασή τους με έμφαση στις ζωγραφικές αξίες.

Διακρίθηκε σε “Διεθνή Διαγωνισμό της Λειψίας” για την επιμέλεια Βιβλίου με ποίηση του Nerunda. Συμμετείχε με τον Κεφαλληνό στη σχεδίαση και χάραξη των “Δέκα Λευκών Ληκύθων” του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου που εκδόθηκαν το 1956, χάραξε σειρά γραμματοσήμων, επιμελήθηκε, εικονογράφησε και σχεδίασε πληθώρα εξώφυλλων πολλών βιβλίων, με πολλά ένθετα χαρακτικά του. Σαν Ζωγράφος διακρίθηκε για τις τολμηρές χρωματικές του συνθέσεις σε Λάδια, Ακρυλικά και Ακουαρέλες, ιδιαίτερα στην απόδοση της Ελληνικής χλωρίδας με τέτοιο τρόπο ώστε τα Αγριολούλουδα του Βαρλάμου να θεωρούνται μοναδικά και αξεπέραστα, ενώ στη Χαρακτική η πρωτοποριακή μα και ταυτόχρονα τέλεια απόδοση της φύσης τον κατατάσσει στην κορυφή των χαρακτών.
Στο πλαίσιο του εκδοτικού προγράμματος για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 ο ζωγράφος Γ. Βαρλάμος φιλοτέχνησε το 2001 ένα φεγιέ με ένα θέμα-πρόκληση όπως είναι η κολύμβηση αρχαίων ελληνίδων, από ερυθρόμορφο αμφορέα του 510 π.Χ. και στις αρχές του 2002 πέντε ωραία γραμματόσημα με αρχαιοελληνικό υλικό έκφρασης και τεκμηρίωσης.
Έχει παρουσιάσει έργα του σε ατομικές («Κούρος», 1958 «Ζυγός», 1961 «Αστορ», 1965 Παρίσι, 1973 «Ώρα», 1977 «Ζουμπουλάκη», 1980 «Αργώ», 1981 «Χρυσόθεμις», 1984 «Έκφραση», 1985,1996 «Artigraf», 1992) και ομαδικές εκθέσεις (Πανελλήνιες 1948,1957,1963,1987 Γενεύη, 1955 Σαντιάγκο 1957 Λουγκάνο, 1958 Μπιενάλε Σάο Πάουλο, 1963 Μπιενάλε Αλεξάνδρειας, 1963 «Τέχνη», Θεσσαλονίκη, 1975 «Νέες Μορφές», 1980 Ο Χαράκτης και το Γυμνό, «Υάκινθος», 1981 «Χρυσόθεμις», 1982 κ.α.) Έργα του βρίσκονται στην ΕΠΜΑΣ, στην Π.Δ. Αθηναίων, στη Συλλ.ΜΙΕΤ, στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος κ.α. Είναι μέλος του ΕΕΤΕ.

Βίντεο για την χαρακτική από το αρχείο της Ε.Ρ.Τ.

Πατήστε ον παρακάτω σύνδεσμο... 

Γιώργης Βαρλάμος- Χαρακτικά


" Ευβοϊκός Λόγος "  Τεύχος 74-76  Απρίλης Ιούνης 1964




Από 7ημέρες Καθημερινή 12 Μαρτίου 1995



























Η διαθήκη του κομμουνιστή Γιώργη Βαρλάμου

«Στην Αθήνα σήμερα 30 Μάρτη 2012 στην κατοικία μου που βρίσκεται στην οδό Λεάγρου 23 (Δήμος Αθηναίων) εγώ, ο Γεώργιος Βαρλάμος του Δημητρίου και της Μαργαρίτας, που υπογράφω παρακάτω... »
* * *
Οι λέξεις αυτές γράφτηκαν από τον κομμουνιστή, μέλος του ΚΚΕ, Γιώργη Βαρλάμο, περίπου 1,5 χρόνο πριν το θάνατό του.

Είναι το ξεκίνημα της διαθήκης του που έγραψε με το χέρι του. Διαθήκη με την οποία δηλώνει πως αφήνει την κινητή και ακίνητη περιουσία του στο Κόμμα του, στο ΚΚΕ.

«...Με τον τρόπο αυτό επιθυμώ να στηρίξω το Κόμμα μου, του οποίου είμαι μέλος σχεδόν εβδομήντα χρόνια (70), στο δύσκολο και ηρωικό αγώνα που δίνει για την υπεράσπιση των συμφερόντων του λαού, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Το ΚΚΕ εκπροσωπεί και ενσαρκώνει τη φιλοσοφία και κοσμοθεωρία που και ο ίδιος επέλεξα να στηρίξω και να υπηρετήσω με όλες μου τις δυνάμεις και με τον τρόπο ζωής μου μέσα από τη συλλογική δράση. Ετσι θεωρώ -λέει ο ίδιος στη διαθήκη του- ότι ολοκληρώνω κι εγώ την προσφορά μου στο μεγάλο και δίκαιο αγώνα για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης και όλου του εργαζόμενου λαού από τα δεσμά της ταξικής σκλαβιάς, αγώνα που με διήγειρε και με συνεπήρε από τα νεανικά μου χρόνια και εξακολουθεί να φλογίζει την καρδιά μου μέχρι σήμερα».

Αυτά είναι τα λόγια του Γιώργη Βαρλάμου, το ύστατο χρέος -που σαν τέτοιο το ένιωθε ο ίδιος- απέναντι στο Κόμμα του, στο Κόμμα της εργατικής Τάξης.

Ο Γ. Βαρλάμος έφυγε από τη ζωή στις 13 Σεπτέμβρη 2013. Μέλος του ΚΚΕ ως το τέλος της ζωής του. Γεννήθηκε το 1922 στην Πάρο. Ο πατέρας του καταγόταν από τους Ανδρονιάνους της Κύμης.Τα χρόνια της Κατοχής ως φοιτητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών οργανώθηκε στο ΚΚΕ και ανέπτυξε αντιστασιακή δράση. Υπήρξε μαθητής και συνεργάτης του περίφημου χαράκτη Γιάννη Κεφαλληνού. Μαζί του και με ομάδα συμφοιτητών του εργάστηκε για την πραγματοποίηση του μνημειώδους και πρωτοπόρου για την παγκόσμια χαρακτική λευκώματος «Δέκα λευκές λήκυθοι» του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας.

Αφιέρωσε όλη τη ζωή και την τέχνη του στον αγώνα για να γίνει ο κόσμος καλύτερος. Με το έργο του βρέθηκε στο πλευρό των αδικημένων και καταπιεσμένων σε κάθε κρίσιμη στιγμή της ταξικής πάλης. Εκτός από τα εντυπωσιακά σε όγκο και νοηματικό βάθος ζωγραφικά και χαρακτικά έργα του διέπρεψε στην καλλιτεχνική επιμέλεια και εικονογράφηση βιβλίων, καθώς και στην τέχνη της αφίσας, ειδικά της πολιτικής, όπως η διεθνώς αναγνωρισμένη αφίσα που φιλοτέχνησε το 1981 για λογαριασμό του ΚΚΕ ενάντια στην ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ.
Από το 1992 και μετά, είχε αποφασιστική συμβολή με την ακούραστη δουλειά του στις εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής».

Ο Γιώργης Βαρλάμος «έφυγε» αφήνοντας πίσω του μια τεράστια παρακαταθήκη στην ελληνική χαρακτική και ζωγραφική. Ενα βαρύτιμο καλλιτεχνικό έργο, προϊόν του βαθιού κομμουνιστικού ανθρωπισμού του και της πάντα νεανικής και διεισδυτικής του ματιάς.
Συνειδητά και αποφασιστικά υπερασπίστηκε τον επαναστατικό χαρακτήρα του ΚΚΕ. Σε όλη του τη ζωή δεν έκανε καμιά παραχώρηση στον αντίπαλο. Η συνεπής πολιτική του στάση του κόστισε την απόρριψη -τρεις φορές- της εκλογής του ως καθηγητή χαρακτικής στη Σχολή Καλών Τεχνών...

Με το έργο του βρέθηκε στο πλευρό των αδικημένων και καταπιεσμένων σε κάθε κρίσιμη στιγμή της ταξικής πάλης... Εργάσθηκε για «έξοδο» της Τέχνης από τα σαλόνια της αστικής τάξης και με την ακούραστη δουλειά του πάλεψε για τη συμπόρευση της Τέχνης με τις ανάγκες, τα δικαιώματα, τους κοινωνικούς και απελευθερωτικούς αγώνες του λαού.

Συμμετείχε με τους άλλους κομμουνιστές καλλιτέχνες στους αγώνες για την απελευθέρωση της Τέχνης από το εμπόριο και για την επαγγελματική κατοχύρωση των καλλιτεχνών, έδωσε συλλογικές μάχες για το δυνάμωμα του μαζικού πολιτιστικού κινήματος, ήταν παρών με το έργο του ως καλλιτέχνης στις μεγάλες στιγμές του εργατικού - λαϊκού κινήματος... Αφησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα κληρονομιά το έργο του και την επιθυμία του να μαθαίνουν οι νέοι κομμουνιστές καλλιτέχνες από αυτό.
Οι αφίσες, τα εξώφυλλα των βιβλίων του και τα χαρακτικά του κυκλοφόρησαν σε όλο τον κόσμο. Εργα του για τα δεινά του λαού μας αλλά και για τον αγώνα του, για τις πανανθρώπινες αξίες και την ομορφιά, έργα ενάντια στο φασισμό, ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, έργα για την ειρήνη...

Από τα φοιτητικά του χρόνια ανέπτυξε πλούσια αντιστασιακή δράση στα χρόνια της Κατοχής και ως το τέλος της ζωής του υπήρξε κομμουνιστής. Δεν έπαψε ποτέ να αγωνίζεται.

Δεν υπάρχουν σχόλια: