1. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του μέχρι την εφηβεία
Το 1902 ο Γιώργος Δεμερούτης (ο μπάρμπα-Γιώργης ο Σούλης, όπως τον ήξερε τότε η κοινωνία ) αποκτούσε το έβδομο παιδί του : ένα χαριτωμένο αγοράκι στο οποίο έδωσε το όνομα «Βαγγέλης». Η μητέρα του μωρού ,η κυρά Λενιώ η Σούλαινα ,όταν το γέννησε, έκλαιγε , όχι γιατί δεν ήθελε το χάρισμα αυτό του θεού , αλλά γιατί ήταν 50 χρονών , είχε ήδη τεκνοποιήσει ο μεγάλος της γιος και κυοφορούσε η μεγάλη της κόρη. Πώς ,λοιπόν, η κυρά Σούλαινα να μικρομεγαλώνει παιδί μαζί με το παιδί της; Μεγάλη ντροπή ! Ας είναι όμως. Το ξεπέρασε γρήγορα.
Ο μικρός Βαγγέλης μεγάλωνε γρήγορα. Ήταν από τότε δυνατός. Πήγε σχολείο ,έμαθε τα πρώτα γράμματα, αυτά που παρείχε το χωριό. Έγινε έφηβος , βγήκε στη δούλεψη αμέσως. Η δουλειά τότε ήταν τα υπόγεια έργα. Δεν υπήρχε άλλη στην περιοχή μας για πολλά χρόνια. Έγινε τεχνίτης πρώτος στις μπούκες και στις γαλαρίες. Δούλεψε στο Έντζι* και στο Διάμεσο* , πήγε και στο Λαύριο να τελειοποιήσει τις γνώσεις του , να μάθει κι άλλες δυνατότητες εξόρυξης μετάλλων. Αγαπούσε πολύ , όμως , το Βίταλο και ξαναγύρισε γρήγορα. (* Περιοχές κοντά στα Βίταλα όπου λειτούργησαν ανθρακωρυχεία μέχρι το έτος 1962)
Έγινε παληκαρόπουλο. Οι φίλοι του , του έδωσαν το προσωνύμιο «Μάγκας». Μάγκα έλεγαν τότε τον κιμπάρι , αυτόν που είχε μπέσα, είχε λόγο κι αρχές. Πάλευε για τις αρχές του, δεν έκανε πίσω. Ζούσε ,γλεντούσε κι ερωτευόταν. Τέτοιος ήταν ο μπάρμπα – Βαγγέλης και δίκαια οι φίλοι του τον είπαν «Μάγκα». Το προσωνύμιο αυτό το διατήρησε μέχρι το θάνατό του.
2. Η στρατολόγηση του στην υπηρεσία της πατρίδας
Το 1920-21 κλήθηκε να υπηρετήσει την πατρίδα. Τότε η πατρίδα μας , μάζευε τα κομμάτια μας και προσπαθούσε να λυτρώσει τους αλύτρωτους λαούς στα Ανατολικά Βαλκάνια και τη Μικρά Ασία. Είχε στείλει μεγάλο εκστρατευτικό σώμα , όπως όλοι ξέρετε, στην Μικρά Ασία για να ελευθερώσει την πατρίδα Ιωνία.
Ο Βαγγέλης παρουσιάστηκε στο κέντρο της εκπαίδευσης και σε λίγο καιρό εκπαιδεύτηκε. Οι αξιωματικοί έκριναν ότι ήταν ο ικανότερος να βοηθήσει το εκστρατευτικό σώμα. Αμέσως , διέβλεψαν τις ικανότητές του και τον έστειλαν με ένα όπλο και μια χλαίνη στη Σμύρνη. Συμμετείχε σε όλες τις νικηφόρες μάχες του στρατού μας. Στην ‘Εφεσο ,στο Αϊβαλί , στη Σμύρνη , στο Κορδελιώ. Έφτασε έως τον Σαγγάριο. Νίκες παντού, χαρές. Γλεντούσε ο μπαρμπα –Βαγγέλης , όπως όλος ο στρατός.
Η μοίρα , όμως , ήταν σκληρή. Τους είχε στήσει καρτέρι στα βουνά του Εσκί –Σεχίρ. Εκεί , ο στρατός μας διαλύθηκε. Ο Βαγγέλης ο Δεμερούτης ανασκουμπώθηκε κι αποφάσισε: «Εμένα» , είπε, «δεν θα με φάνε οι Τσέτες. Εγώ θα ξαναπάω στο Βίταλο».
Μαζί με άλλους συντρόφους του οργάνωσε την επιστροφή του. Την νύχτα περπατούσαν και την ημέρα κρυβόντουσαν. Έφτασαν στα Δαρδανέλια κι από εκεί , με οδύσσεια τεχνάσματα , πέρασαν στην Ανατολική Θράκη. Εκεί περπατούσαν μόνον μετά τις 12 τα μεσάνυχτα. Έφτασαν στον Έβρο , κολύμπησαν και πέρασαν σε ελληνικό έδαφος. Κι εκεί , όμως ,οι συνθήκες ήταν δύσκολες. Τις συγκοινωνίες τις έκαναν κάρα ή βοϊδάμαξες. Τα λιγοστά μας τρένα ήταν γεμάτα πρόσφυγες που έψαχναν απεγνωσμένα να βρουν έναν τόπο να μείνουν. Πάλι πεζοδρόμιο!
3. Η επιστροφή του στο χωριό του, το Βίταλο
Ύστερα από ένα χρόνο , έφτασε στο αγαπημένο του Βίταλο. Σωριάστηκε στη σκάλα του σπιτιού του και ψέλλισε τις λέξεις : « ήλθα , αδελφές μου. Είμαι ο Βαγγέλης». Ο άνθρωπος ήταν ένα ερείπιο. Ένας σωρός γένια μέχρι τη μέση και μαλλιά έως την πλάτη. Ένα σκελετωμένο κορμί , μαύρο σαν αγιοστά. Επιστρατεύτηκαν οι γενετίστριες της εποχής να αποφανθούν από το DNA και τα σημάδια αν ήταν πράγματι ο Βαγγέλης. Πράγματι , οι μαμές , οι καφετζούδες και οι γιαγιάδες έψαξαν, βρήκαν τα σημάδια και φώναξαν: «είναι ο Βαγγέλης! γρήγορα τρέξτε να τον σώσουμε».
Αυτά έλεγε σαρκαστικά ο μπάρμπα-Βαγγέλης ,όταν μιλούσε για την περιπέτειά του το ’22 και την επιστροφή του : « Ευτυχώς που με αναγνώρισαν, διαφορετικά ένα πέταμα ήταν το ποτάμι εκεί , θα με πέταγαν και δε θα είχα τη δύναμη να ξανανέβω».
Ευτυχώς ,σώθηκε. Τον πιάσανε οι αδελφές του κι όλοι στο χωριό και σε τρεις μήνες έγινε άνδρας.
Ξανά στην μπούκα. Πήγε και στο Λαύριο, αλλά δεν έγινε τίποτα. Μεγάλη φτώχεια.
4. Η μετανάστευσή του στην Αμερική κι η ανάδειξή των επιχειρηματικών ικανοτήτων του μέσω κερδοφόρων εργασιών που επέφεραν πολλά πλούτη
Αποφάσισε να πάει στην Αμερική. Βέβαια ,τα λεφτά για τα ναύλα δεν έφταναν, αλλά τα συμπλήρωσε η αδελφή του , η Ρήνα, κι έτσι πήγε στην Νέα Υόρκη.
Βόρεια ήταν ο αδελφός του , μα ήταν φτωχός , δεν ήθελε να τον επιβαρύνει. Πήγε νότια. Πέρασε το Τέξας και την Αριζόνα , έφτασε στο Μεξικό. Εκεί βρήκε Έλληνες. «Εγώ μια δουλειά ξέρω να κάνω : να ανοίγω μπούκες», έλεγε. «Θα τραβήξεις», του είπανε , «ανατολικά , θα φτάσεις στον κόλπο του Μεξικού. Εκεί θα βρεις τις μίνες». Έτσι έλεγαν τις στοές που άνοιγαν , είτε για να βρουν νερό , είτε για να βρουν ορυκτά.
Έτσι κι έγινε. Πήγε στην Αλόα του Μεξικού. Εκεί βρήκε επιχειρήσεις που άνοιγαν στοές. Τον προσέλαβαν αρχικά ως εργάτη. Διέβλεψαν τις ικανότητές του και τον έκαναν εργολάβο και στη συνέχεια εργοδηγό. Έβγαζε αρκετά χρήματα , περνούσε καλά..
Πήγε στην πρωτεύουσα του Μεξικού , έφτιαξε το σπίτι του και παντρεύτηκε. Απέκτησε δύο γιους , οι οποίοι του χάρισαν πολλά εγγόνια.
Όμως , τα νέα από την πατρίδα δεν ήταν καλά…μεγάλη φτώχεια! Υπήρχαν και τα αδέλφια του που ήταν φτωχά ,ήλθε και ο πόλεμος του ΄40. Κάτι έπρεπε να κάνει! Ανυπομονούσε να βγάλει πολλά χρήματα για να τα βοηθήσει…
Κάποιοι φίλοι του είπαν : «πήγαινε πιο νότια που η χώρα είναι πεδινή». Έτσι κι έγινε. Πήγε πιο νότια. Βρήκε τριπολιτσιώτες και γνωρίστηκε καλά μαζί τους. Αυτοί καλλιεργούσαν κηπευτικά , που πουλούσαν στο Κουλιακάν, στο Μεξικό και αλλού. Ο μπαρμπα-Βαγγέλης αγόρασε χίλια στρέμματα , όσα επιτρέπονταν για να έχει πρώτο προϊόν από ντομάτες , αγγούρια κι άλλα κηπευτικά. Έκανε εξαγωγές. Οι προμηθευτές του ζητούσαν περισσότερα προϊόντα.
Πήγαινε στην κυβέρνηση και ζητούσε να αγοράσει κι άλλες εκτάσεις. «Αν συμφωνήσουν και οι τοπικές κοινωνίες , δεν έχουμε αντίρρηση» , του είπαν. Γιατί έτσι ήταν οι νόμοι στο Μεξικό! Οι τοπικές κοινωνίες συμφώνησαν τελικά, γιατί ήταν ο καλύτερος εργοδότης. Πολλές φορές οι εργάτες του σκορπούσαν το βδομαδιάτικό τους ,είτε στα χαρτιά , είτε πίνοντας όλη μέρα. Κι όταν ήταν να γυρίσουν στην οικογένειά τους άφραγκοι , περνούσαν πρώτα από την επιχείρηση διαμαρτυρόμενοι ότι δεν τους έδωσε το βδομαδιάτικο. Ο Βαγγέλης είχε δώσει εντολή να του δίνουν άλλο βδομαδιάτικο και πολλές φορές έδιναν και τρεις φορές το ίδιο βδομαδιάτικο. Έτσι στις τοπικές κοινωνίες ήταν πολύ αγαπητός και συμφώνησαν να αγοράσει περισσότερες εκτάσεις.
Επέκτεινε τις δουλειές του και τα προϊόντα του εξάγονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες , στον Καναδά , στην Ευρώπη. Απέκτησε πολλά χρήματα. Στις επιχειρήσεις του δούλευαν 2.500 εργάτες και άλλοι τόσοι εποχικοί.
5. Τα ταξίδια του στην Ελλάδα και οι ευεργεσίες του στο χωριό του
Το 1954 ήλθε στην Ελλάδα. Τότε τον γνωρίσαμε όλοι. Τότε τον γνώρισε και η οικογένειά του. Σε ένα μήνα έφυγε. Αυτό το μήνα γύρισε όλο το χωριό. Πήγε και στο σχολείο. Σε μια αίθουσα φοιτούσαν 250 παιδιά. Μόλις τα είδε , είπε : «θα φτιάξουμε σχολείο». Αμέσως φώναξε τεχνίτες. «Μόλις φτάσω στο Κουλιακάν , θα σας στείλω χρήματα» , είπε. Έτσι κι έγινε. . Συγχρόνως , έδωσε επίδομα στα παιδιά που ήθελαν να σπουδάσουν. Κοίταξε τους αρρώστους. Είχε αναθέσει σε ειδική γραμματέα του , εκεί στις επιχειρήσεις του στο Κουλιακάν , να διαβάζει τα γράμματα από το χωριό , χωρίς να της ξεφύγει ούτε ένα και να βοηθά κι όσους ήθελαν να σπουδάσουν τα αγόρια τους. Όσα χρήματα έδινε , τόσα περισσότερα έβγαζε!
Το 1967 επανήλθε στην Ελλάδα. Έφτιαξε το τριώροφο κτίριο, που δημιουργήσατε εσείς σήμερα το Πνευματικό Κέντρο. Έφερε στο χωριό το νερό και έφτιαξε δρόμο ενώνοντας το Βίταλο με την Κύμη. Έφτιαξε και το σπίτι του κι αποφάσισε να επιστρέψει στο Βίταλο. Έφυγε και τον ίδιο χρόνο επανήλθε. Έφτιαξε νηπιαγωγείο , ιατρείο , έφερε λεωφορείο στο χωριό.
Τον κατηγόρησαν ότι συνεργάστηκε με τη χούντα. Ήταν άδικο. Με ποια αρχή να συνεργαζόταν τότε , αν ήθελε να φτιάξει έργο στο χωριό; Για να γίνονταν όλα αυτά , έπρεπε να συνεργαστεί με την κυβέρνηση και τότε η χούντα κυβερνούσε τη χώρα.
6. Ρήσεις του μπαρμπα-Βαγγέλη που αναδεικνύουν το ήθος του
Ένα πρωί απευθύνθηκε στον ανιψιό του , σε εμένα δηλαδή που τον συνόδευα σε όλους τους περιπάτους του , σε όλες τις ενέργειές του – κι ήταν αυτός που με σπούδασε. «Είμαι φτωχός» , είπε. Δεν το πίστευα πράγματι . Όμως είχε γίνει φτωχός. Όχι ότι δεν είχε χρήματα , αλλά δεν μου εξήγησε! Για την εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να γραφτεί ένα ξεχωριστό βιβλίο , εκτός από αυτό της βιογραφίας του.
Πήγε στην Αμερική. Αρρώστησε. Έμεινε εκεί. Ο μπάρμπα-Βαγγέλης ο μάγκας είχε μια συνήθεια: του άρεσε το χαρτί. Ήταν δεινός χαρτοπαίκτης. Κάποτε ζήτησε να παίξει με τον μεγαλύτερο χαρτοπαίκτη της τότε εποχής ,με τον Γρικ τον Έλληνα. Παίξανε τηλεφωνικώς. Σε μια κίνηση ο μπάρμπα –Βαγγέλης του είπε : «με κέρδισες». Ο Γρικ του απάντησε : «είσαι έντιμος άνθρωπος! Αν ήταν άλλος στη θέση σου , δεν θα το παραδεχόταν. Θέλω να σε γνωρίσω. Θα έλθω να σε βρω». Δυστυχώς ,η συνάντηση αυτή δεν έγινε ποτέ , γιατί ο Γρικ αρρώστησε βαριά. Ο μπάρμπα-Βαγγέλης ο μάγκας στενοχωρήθηκε πολύ.
7. Βραβεύσεις από διάφορους φορείς –η αναγνώριση της προσφοράς του
Το 1979 η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε. Ο ημερήσιος τύπος της Αθήνας αναφέρθηκε σ’ αυτόν. Ο τήλεφως της Καθημερινής έγραψε: «η ανθρωπότητα θα σωθεί από τον άνθρωπο». Τα ίδια γράφτηκαν και από τον τύπο της Αμερικής. Τα ιδρύματα στον Κουλιακάν τον βράβευσαν για το ανθρωπιστικό του έργο. Γι’ αυτούς ήταν ο Δονάνχε.
8. Ο θάνατός του
Τον Ιανουάριο του 1990 πέθανε. Τα παιδιά του τον έθαψαν στο Σιάτλ. Κάθε χρόνο στην επέτειο του θανάτου του γίνονται τελετές.
Πηγή: Ομιλία του ανιψιού του Αντώνη Μυλωνά , στα εγκαίνια του Δεμερούτιου Πνευματικού Κέντρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου