Στην μνήμη αυτών των πνευματικών, αλύγιστων ηθικά ανθρώπων, το παρακάτω κείμενο...
ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ
Ο σκοταδισμός στη Χαλκίδα και οι διευθυντές των βιβλιοθηκών.
… διότι άλλας έχουν περί της ανθρωπίνης αξιοπρεπείας αντιλήψεις
Δημοσιεύουμε δύο κομμάτια από την Επιθεώρηση Τέχνης, Οκτωβρίου – Νοεμβρίου 1963. Στα επεισόδια που δημοσιεύονται, καταγγέλλονται εκφοβισμοί που δέχονται ο Δημήτρης Δεμερτζής και ο Σπύρος Κοκκίνης, καλοί φίλοι δια βίου και συνεργάτες, για την πνευματική τους παρουσία στη Χαλκίδα. Χάλαγαν την πιάτσα των μετρίων και των ανύπαρκτων; Η πολιτική τους τοποθέτηση – στα αριστερά; Να υπενθυμίσουμε: η εφημερίδα μας διήνυε την πρώτη περίοδο κυκλοφορίας της (από τον Αύγουστο του 1963, διαρκείας ενός έτους). Και συνέλεγε, ήδη, τίτλους τιμής. Δίδοντας τις αναγκαίες απαντήσεις – ασχέτως τιμήματος.
************************************
Ο σκοταδισμός στη
Χαλκίδα
Πέρασε απαρατήρητη μέσα στον προεκλογικό σάλο[1] και παρά το γεγονός ότι η Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών ύψωσε φωνή διαμαρτυρίας, η σκοταδιστική ενέργεια εναντίον δύο πνευματικών ανθρώπων της Χαλκίδας. Αντιγράφουμε από την εφημερίδα «Προοδευτική Εύβοια».
«Την 10ην πρωινήν της 13 Αυγούστου, δευτέραν ημέραν κυκλοφορίας της «Προοδευτικής Εύβοιας», άνευ ουδενός, έστω και τυπικού λόγου, γεγονός δια το οποίον ο καθείς δύναται να βεβαιωθή, εκ της αναγνώσεως του φύλλου μας, ο Δήμαρχος Χαλκιδέων κ. Δημ. Σκούρας, συνοδευόμενος υπό οργάνων το, ύψους δια την περίστασιν δύο μέτρων (!), επεσκέφθη τον φιλολογικόν συνεργάτην μας, ως και των ετέρων εν Χαλκίδι εκδιδομένων εφημερίδων, Σπύρον Κοκκίνην εις το εν τη Δημοσία Βιβλιοθήκη γραφείον του και απομονώσας αυτόν, ήρχησε να τον απειλή δια ξυλοδαρμού, ύβρεων ακατονομάστων. Επί ώραν πολλήν, ο γνωστός ποιητής και εκδότης του «Δεσμού» υφίστατο εκβιασμούς, λοιδωρίας, επιθέσεις.
Εν συνεχεία επεσκέφθη τον Διευθυντήν μας, λογοτέχνην Δημήτριον Δεμερτζήν, προσφάτως τιμηθέντα δια βραβείου εις Πανελλήνιον διαγωνισμόν πεζογραφίας, επιχειρήσας να πράξη τα ίδια.
Σκοποί των κατ’ αυτόν τον τρόπον επισκέψεων ήσαν οι:
1. Να ερωτάται δια πάν δημοσιευόμενον άρθρον σχέσιν έχον με τα Δημοτικά πράγματα, ασκών κατ’ αυτόν τον τρόπον προληπτικήν λογοκρισίαν.
[1] Εκλογές έγιναν στις 8/11/1963, και τις κέρδισε ο Γεώργιος Παπανδρέου με την Ένωση Κέντρου, με 42%, δεύτερη την ΕΡΕ του Καραμανλή με 39% και τρίτη την ΕΔΑ με 14%. Καθώς ο Παπανδρέου σχημάτισε κυβέρνηση με την ανοχή των ψήφων των βουλευτών της ΕΔΑ, αν΄λαβε ο ίδιος και το Υπουργείο Παιδείας. Αυτός, λοιπόν, είναι ο «Υπουργός Παιδείας», στον οποίο απευθύνεται με αυτόν τον τόνο η «Επιθεώρηση Τέχνης» (βλ. και στην διπλανή στήλη το αντίστοιχο κομμάτι για τον Σπύρο Κοκκίνη). Και με τα θάρρητα της Αριστερής διανόησης, καθώς η ΕΔΑ στήριζε, την εποχή εκείνη, την κυβέρνηση. Τόσο οι εκφοβισμοί του Σκούρα, όσο και η εκπαραθύρωση του Κοκκίνη από την βιβλιοθήκη, έγιναν προεκλογικά, επί υπουργίας του Καραμανλικού Γρηγορίου Κασιμάτη.
-----------------------------------------
2. Εάν δεν σμβή αυτό, η άμεσος διακοπή της εκδόσεως της εφημερίδας μας.
Η απάντησις του εδόθη από της πρώτης στιγμής και ελπίζομεν ότι θ’ αποτελέση μάθημα δι’ αυτόν, ότι υπάρχουν άνδρες μη υποκύπτοντες εις ουδένα εκβιασμόν, διότι άλλας έχουν περί της ανθρωπίνης αξιοπρεπείας αντιλήψεις.
Δια την πράξην του αυτήν συνοδευόμενοι παρά του Νομικού μας συμβούλου, διεμαρτυρήθημεν πάραυτα εις την Εισαγγελικήν Αρχήν …».
Φαίνεται όμως ότι το πράγμα δεν σταμάτησε εδώ. Για την περίπτωση του ποιητή Σπύρου Κοκκίνη είχε και συνέχεια. Αυτό μας καταγγέλλει με επιστολή του, που δημοσιεύουμε σε άλλη στήλη, ο κ. Ιωακείμ Πλαιολόγος.
Η «Επιθεώρηση Τέχνης» δεν μπορεί παρά να διαμαρτυρηθεί εντονότατα. Με κάτι τέτοιες ενέργειες γίνεται αβίωτη η ζωή της Επαρχίας. Κι’ ύστερα κλαίμε υποκριτικά για τον πνευματικό της μαρασμό.
Ας επέμβει λοιπόν ο υπουργός της Παιδείας.
Επιθεώρηση Τέχνης, το τεύχος με τα δύο κείμενα που δημοσιεύουμε σ’ αυτό
το φύλλο. Στο επάνω μέρος, χειρόγραφη σημείωση του Δημήτρη Δεμερτζή, με την
σελίδα της δημοσίευσης του κειμένου που τον αφορά. Η Επιθεώρηση Τέχνης
θεωρούμενη – ορθά – περιοδικό της Αριστεράς, μέσα στα δύσκολα εκείνα χρόνια,
κυκλοφόρησε από τον Δεκέμβριο του 1954 ως τον Φεβρουάριο του 1967. Το τελευταίο
της τεύχος (αρ. 147) καταστράφηκε από την Ασφάλεια, με την επιβολή της
δικτατορίας, στο τυπογραφείο, και δεν κυκλοφόρησε ποτέ.
******************************
Κάποια πραγματολογικά. Ο Σπύρος Κοκκίνης εκδίδει τον «Δεσμό» ήδη από το 1961. Φαίνεται ότι, το Φθινόπωρο του 1963, εκφοβίζεται ως φιλολογικός συνεργάτης της «Προοδευτικής Εύβοιας». Ο «Δεσμός» ήταν φιλολογικό περιοδικό, η «Προοδευτική Εύβοια» ήταν εξαρχής πολιτική εφημερίδα. Ο Δημήτριος Σκούρας εξελέγη δύο φορές δήμαρχος Χαλκιδέων. Πρώτη φορά το 1959, δεύτερη το 1964. Νομικός σύμβουλος της «Προοδευτικής Εύβοιας» ήταν, οπωσδήποτε, ο Στρατής Παπαστρατής. Δικηγόρος, στενός φίλος οικογενειακός, ερχόταν σπίτι και παίζαμε σκάκι. Αντίπαλος του Σκούρα στις δημοτικές εκλογές του 1964. Ο Δημήτρης Δεμερτζής, την εποχή εκείνη δοκίμαζε την πέννα του και στα φιλολογικά είδη, μεταξύ των οποίων το αντιστασιακό διήγημα «Το μεγάλο πρωινό του Φώτη Ζαγόρη» είχε πάρει Β΄ βραβείο στον διαγωνισμό Αντιστασιακού Διηγήματος της Επιθεώρησης Τέχνης, και είχε δημοσιευτεί στο τεύχος 99 της Επιθεώρησης Τέχνης (Μαρτίου 1963) σελ. 139-148.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου